Bij de publieke omroepen is beroering ontstaan over Het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Sinds het begin van dit jaar vraagt dit instituut een euro voor elke cd, dvd of lp die door programmamakers worden geleend. Er moet bezuinigd worden, verdedigt het instituut de maatregel. Kan zijn, zeggen de omroepen, maar die bezuinigingen moeten niet op ons worden afgewenteld. Beeld en Geluid is al wat ingeschikt. Eerst zou er per item 3,25 euro moeten worden neergelegd. Na de eerste, heftige protesten is dat tarief naar beneden bijgesteld.

Beeld en Geluid ontstond zes jaar geleden, uit de samenvoeging van drie audiovisuele archieven -waaronder het archief van de publieke omroep- en een audiovisueel museum. Het instituut beheert liefst 700000 uur radio- en tv-materiaal.

Vooral de omroepen die op Radio 4 uitzenden hebben last van de hoge kosten. “Het tarief is al verlaagd, maar 1 euro per item zou voor ons al een kostenpost van meerdere tonnen per jaar betekenen”, zegt Margreet Teunissen, coördinator bij Radio 4. “Dat kan natuurlijk niet. Voor Radio 4 is Beeld en Geluid bijzonder belangrijk. Als Radio 3 iets van Borsato wil uitzenden, dan pakken ze het juiste cd’tje en klaar. Zo werkt het bij ons niet. Wij luisteren eerst naar verschillende uitvoeringen en hebben zo per uit te zenden item wel vijf, zes cd’s nodig.”

Beeld en Geluid is verder ingeschikt: de omroepen betalen met z’n allen jaarlijks maximaal 30000 euro als uitleenvergoeding aan Beeld en Geluid. Wordt dat bedrag overschreden, dan krijgen de omroepen dat aan het eind van het jaar teruggestort.

“Volgens Beeld en Geluid wordt er ook veel te veel voor privé-gebruik geleend”, zegt zendercoördinator Jan Westerhof van Radio 1. “Vijftig tot zestig procent van alles wat wordt uitgeleend, zou dat beslaan. En dat willen ze terugdringen. Prima, maar dit soort maatregelen mag nooit ten koste gaan van de programma’s. Ander probleem is dat het Beeld en Geluid-loket in het Audiocentrum op het mediapark door de bezuinigingen veel minder vaak open is. Maar stel: aan het eind van de middag overlijdt er iemand en daar moet een item over gemaakt worden en daarvoor is archiefmateriaal nodig -dan moeten we er wel bij kunnen.”

Beeld en Geluid heeft inmiddels geregeld dat programmamakers van actualiteitenrubrieken altijd bij het instituut terecht kunnen. Edwin van Huis, directeur van Beeld en Geluid: “Waarom gaat de aandacht nou net weer naar het minst belangrijke gevolg van de bezuinigingen? Er zijn veel ernstiger ontwikkelingen aan de gang. Wij hebben hier 700.000 uur aan Nederlands cultureel erfgoed liggen. Dat moet worden geconserveerd, anders gaat het verloren. We hadden al te maken met een conserveringsachterstand. Door de bezuinigingen van 1,2 miljoen euro, structureel zijn er nog minder mensen voor die conservering beschikbaar. Er zijn 31 arbeidsplaatsen verdwenen. En intussen vreet de nitraatfilm in ons archief zichzelf op en ligt de acetaatfilm te verkleuren. Geen haan die daarnaar kraait.”

Beeld en Geluid krijgt een groot nieuw pand op het mediapark. En ook dat steekt de omroepmedewerkers. Een schitterend nieuw pand, dat van onze uitleenvergoeding wordt betaald zeker, stellen zij. Van Huis: “Volstrekte lariekoek. Dat heeft niets met elkaar te maken. De omroep betaalt helemaal niet mee aan de nieuwbouw. Terwijl die wel voor hen van groot belang is. Want door de nieuwbouw kunnen we de collecties eindelijk goed geconserveerd opslaan, en worden de collecties toegankelijk voor het grote publiek en scholen. De omroepen moeten eens gaan inzien dat een sterk Beeld en Geluid goed is voor de omroep. Wij verzorgen tal van projecten die de maatschappelijke positie van de omroep versterken. Dat moet iedereen zich eens gaan realiseren.”