De Raad van Bestuur van de NPO legt Omroep Ongehoord Nederland (ON!) een derde sanctie van 131.885,18 euro op omdat de omroep ook tijdens het tweede seizoen van het programma Ongehoord Nieuws de Journalistieke Code NPO stelselmatig heeft overtreden. Vorig jaar kreeg de omroep al twee boetes van 84.098,19 euro en 56.065,45 euro. De eerste op 5 juli 2022 wegens stelselmatige schending van de Journalistieke Code NPO door ON! tijdens het eerste seizoen van Ongehoord Nieuws en de tweede op 20 december 2022 wegens een gebrek aan samenwerking door ON! binnen het publieke omroepbestel. Hiermee heeft de NPO nu voor een totaalbedrag van 272.048,82 euro aan sancties opgelegd aan ON!. Die bedragen worden ingehouden op het budget.

Daarnaast heeft de NPO aan staatssecretaris Uslu van Media gevraagd om de licentie van de omroep in te trekken. De NPO stelt in het verzoek dat zij als sturings- en samenwerkingsorgaan voor de uitvoering van de publieke mediaopdracht op landelijk niveau ‘ernstig in haar taakuitvoering wordt belemmerd’. De Raad van Bestuur van de NPO vraagt staatssecretaris Uslu daarom op te treden. “De NPO kan haar taken alleen vervullen als de omroepen tot de vereiste samenwerking bereid zijn”, zo staat in het verzoek van de NPO aan de staatssecretaris.

ON! meent volgens de NPO dat sprake is van “framing” en blijft van oordeel dat zij zelf geen onjuiste informatie verspreidt. “ON! herhaalt steeds opnieuw dat tegen anderen moet worden opgetreden. ON! stelt dat zij bereid is tot samenwerking, maar blijft overgaan tot persoonlijke aanvallen en biedt geen enkele opening ten aanzien van haar standpunten. De NPO is dan ook van oordeel dat in elk geval niet te verwachten is dat ON! zonder deze maatregel zal overgaan tot het geven van voldoende uitvoering aan de bereidheid tot samenwerking”, zo ligt de Raad van Bestuur van NPO het besluit (pdf) toe.

Ombudsman

De Ombudsman voor de publieke omroepen deed eind vorig jaar voor de tweede keer onderzoek naar het journalistiek handelen van het ON!-programma Ongehoord Nieuws. Volgens de Ombudsman was er opnieuw in veel uitzendingen sprake van ‘een patroon van het systematisch delen van aantoonbaar onjuiste informatie, enerzijds door presentatoren in het gesprek geïntroduceerde informatie en anderzijds door het niet doorvragen naar opmerkingen van gasten’. ON! heeft zich, net als alle andere omroepen, bij toetreding tot het publieke bestel aan de Journalistieke Code NPO gecommitteerd.

De NPO is van oordeel dat ON! de wettelijk verankerde rol van de Ombudsman bij de beoordeling van journalistiek handelen, miskent. Zo blijkt uit verschillende uitingen en kwalificaties van ON! over de Ombudsman in uitzendingen en elders dat de omroep nog altijd onvoldoende bereid is tot de samenwerking die voor de NPO nodig is voor de uitvoering van de wettelijk vastgelegde landelijke publieke mediaopdracht. Dit blijkt ook uit het zonder gewenst resultaat uitvoeren van een verbeterplan door ON!.

De NPO is volgens de Mediawet ‘verantwoordelijk voor het geven van sturing en het bevorderen van samenwerking met het oog op de uitvoering van de publieke mediaopdracht op landelijk niveau’. Een belangrijk onderdeel hiervan is dat het media-aanbod van de publieke omroep voldoet aan hoge journalistieke en professionele kwaliteitseisen, zoals is vastgelegd in de Journalistieke Code NPO. Bij stelselmatige schending van de Journalistieke Code NPO en de samenwerkingsafspraken binnen het publieke bestel, kan de Raad van Bestuur een sanctie opleggen.

3,5 procent

Dit is nu de derde sanctie. Zo’n sanctie kan ten hoogste 15 procent van het voor een omroep vastgestelde budget inhouden. Voor deze nieuwe overtreding legt de NPO een sanctie op van 3,5 procent, in te houden op het vastgestelde en aan ON! gecommuniceerde garantiebudget voor 2023: 3.768.148 euro. Deze derde financiële sanctie betreft daarmee een bedrag van 131.885,18 euro. De Raad van Bestuur heeft het besluit van 20 april 2023 samen met een uitgebreide onderbouwing schriftelijk aan ON! meegedeeld.