De frequenties van de commerciële radiozenders moeten dit jaar toch onder de hamer komen. LPF Minister Heinsbroek van Economische Zaken ziet geen mogelijkheden om de FM-frequenties via een vergelijkende toets te verdelen. Hij volgt hiermee de Rotterdamse rechter die onlangs bepaalde dat de frequenties via een veiling verdeeld moesten worden. Het kabinet gaat vrijdag over de frequentieverdeling praten. De minister was tot zijn mening gekomen nadat hij advies had gekregen van een aantal topadvocaten en de landsadvocaat. Deze mening lekte vanochtend uit.

In het regeerakkoord van CDA, LPF en VVD, dat de basis is van het kabinetsbeleid, was afgesproken frequenties onder bestaande zenders als Sky Radio en Radio 538 te verdelen via een vergelijkende toets en bovendien twee pakketten te reserveren voor nieuwkomers. Bij een vergelijkende toets wordt verdeeld op basis van onder meer economische criteria als bereik en omzet.

Als er een veiling komt, kunnen nieuwe radiostations en zenders die alleen nog op de middengolf uitzenden, zoals Arrow Classic Rock en Veronica, hebben dan veel meer kans een nieuwe frequentie in de wacht te slepen.

De bestaande commerciële radiozenders hebben vandaag in reactie op de uitlatingen van Minister Heinsbroek een afwachtende houding aangenomen. Zij willen eerst wachten wat het kabinet beslist over de verdeling van de frequenties. Voorzitter Banga van de Vereniging van Commerciële Radiozenders (VCR) vindt het vervelend dat Heinsbroeks standpunt vooraf is gelekt naar de pers. De LPF-bewindsman is zelf afkomstig uit de radiosector. “We vinden het daarom, gezien zijn voorgeschiedenis, verbazingwekkend dat hij nu deze mening is toegedaan.”

De regeringscoalitie heeft verdeeld gereageerd op de uitlatingen van Minister Heinsbroek.

De CDA-fractie in de Tweede Kamer is ervan overtuigd dat het kabinet vrijdag niet het voorstel van minister Heinsbroek (Economische Zaken) volgt om de radiofrequenties voor commerciële zenders alsnog via een veiling te verdelen. CDA-Kamerlid Atsma zegt donderdag dat hij ervan uitgaat dat de afspraken in het strategisch akkoord nog steeds gelden voor het kabinet. “Dit voorstel van Heinsbroek kan niet de uitkomst zijn. Veilen is ondoordacht en onverstandig. Als dit doorgaat, volgt weer een confrontatie met de Kamer”, zegt Atsma.

Naar verluidt zou vooral CDA-minister Donner (Justitie) erg in zijn maag zitten met de conclusie van de landsadvocaat en de topambtenaren omdat het door hem opgestelde strategisch akkoord op dit punt zal moeten worden bijgesteld. Donner zal mogelijk met steun vanuit het CDA proberen het kabinetsbesluit nog zoveel mogelijk te verzachten, maar in Den Haag wordt gemeld dat de juridische gronden hiervoor vrijwel uitgeput zijn.

De partij van Minister Heinsbroek, de LPF, wijst op de gemaakte afspraken. “De rechter had zich niet moeten bemoeien met politiek-inhoudelijke zaken”, zegt LPF-Kamerlid Wijnschenk. Hij wil in een overleg met Kamerfracties en een afvaardiging van het kabinet een oplossing vinden.

De VVD vindt dat de politiek een uitspraak van een rechter niet zo maar naast zich neer kan leggen. Volgens het Tweede-Kamerlid Jorritsma is de VVD in het regeerakkoord weliswaar akkoord gegaan met de vergelijkende toets bij de verdeling van etherfrequenties, maar is de partij eigenlijk altijd een groot voorstander geweest van het veilen van de etherfrequenties. Zij wil zo snel mogelijk in een brief van Minister Heinsbroek uitleg over hoe het kabinet omgaat met de verdeling.

De grootste oppositiefractie PvdA is ook geen voorstander van veilen. Het vorige kabinet, met daarin de PvdA, besloot eerder al voorlopig af te zien van veilen. PvdA-Kamerlid Dijksma spreekt van een “vreemde politieke uitspraak” van de rechter die het kabinet in de wielen rijdt. Ze wil dat het kabinet uitzoekt wat de juridische mogelijkheden zijn om de rechterlijke uitspraak naast zich neer te leggen. Dijksma zegt vooral benieuwd te zijn naar de opstelling van coalitiepartij CDA, de partij die altijd fel tegen veilen was. “Dit is de eerste proeve van het zo breed aangekondigde dualisme.”

De verdeling van de radiofrequenties is al jarenlang onderwerp van een strijd tussen kabinet en Tweede Kamer. Het vorige kabinet wilde aanvankelijk veilen maar ging overstag onder druk van Kamer en protesterende radiozenders.

Volgens Minister Heinsbroek zelf moet het ambtelijke advies, dat zei dat er niks anders opzat dan veilen, waarop Heinsbroek zijn uitspraken baseerde, worden opgevolgd. Volgens hem kan het kabinet ondanks alle commotie morgen niet anders beslissen dan het volledig volgen van de omstreden rechterlijke uitspraak.

De nieuwe ontwikkelingen rond de verdeling betekend nu dat de lopende tijdelijke eenjarige verdeling van de frequenties moet worden stopgezet.

Volgens de uitspraak van de rechter dient uiterlijk 16 september een veiling te worden aangekondigd via welke weg de frequenties voor een periode van acht jaar kunnen worden verdeeld. De radiozenders die een frequentie weten te bemachtigen kunnen deze vanaf 1 januari 2003 in gebruik nemen.

(Update: 18:57 uur)