De meeste medewerkers van Radio 1 ervaren de leegloop van luisteraars als een groot probleem. Dat zegt onderzoeker en beleidsadviseur Radio van de NPO Nanne Adriaans in Spreekbuis. Hij reageert daarmee op een column van presentator Chris Kijne van de VPRO. “Chris concludeerde voor de zekerheid alvast dat het probleem van Radio 1 alleen in de piekuren lag (nieuws in de ochtend, middag en avond), dat zijn eigen radioprogramma (De Ochtenden, red.) het nog even goed doet als acht jaar geleden, dat de meeste verloren luisteraars naar Radio 2 zijn overgestapt en dat ze daar vooral zouden moeten blijven. Aan de nieuwszender zelf hoeft niets te veranderen, want daar is niets mee aan de hand.”

Maar volgens Adriaans maakt men zich bij Radio 1 wel degelijk druk. “Het luistertijdaandeel is in 2006 gedaald naar een historisch dieptepunt van 7,3 procent. En het slechte nieuws is dat de daling zich tot op de dag van vandaag nog onverminderd doorzet.”

Het probleem ligt volgens Adriaans niet bij de opkomt van nieuwe media of de komst van dagtelevisie. Ook doen zenders het buitenland het ook niet slecht. “Nationale nieuwszenders in landen als Groot-Brittannië, Denemarken en Zweden hebben de afgelopen jaren immers geen luisteraars verloren. Negatieve uitzondering is Radio 1 van de VRT in Vlaanderen, waar me dit jaar de zender ingrijpend gaat hervormen.”

Wekelijks stemt nog altijd 19 procent van de Nederlandse bevolking ouder dan 10 jaar af op Radio 1. Dat is net zoveel als Radio 2. Alleen blijven mensen niet hangen, wat zorgt dat het marktaandeel zakt. “Er ligt dus een enorme uitdaging voor Radio 1 in het beter vasthouden van zijn luisteraars.”

Dat Chris Kijne zich met zijn programma De Ochtenden buiten de problemen plaatst is volgens de onderzoeker niet terecht. “De Ochtenden begint om 09:00 uur direct na het Radio 1 Journaal met 340.000 luisteraars. Aan het einde van zijn programma luistert nog maar minder dan de helft: 166.000 mensen. Een dergelijk verval is in het belangrijkste radiotijdvak van de dag (4,5 miljoen radioluisteraars!) ongekend. Een vergelijk met de Vlaamse VRT Radio 1 en het Britse BBC Radio 4 leert dat het verval bij Radio 1 ook voor een nieuwszender extreem sterk is.”

“En het zijn niet de werkenden, maar juist de gepensioneerden ouderen die op dat moment de zender massaal de rug toekeren. Zij blijven wel in grote aantallen radio luisteren, maar gaan op zoek naar andere zenders. En is het feit dat de VPRO jaren geleden in dit tijdvak ook al meer dan de helft van de luisteraars kwijtraakte een goed argument om dit anno 2007 niet als een probleem te ervaren?”

Chris Kijne reageert ook nog op zijn eerste column. “En het zal me vast niet lukken iedereen ervan te overtuigen dat ik niet vanuit mijn daluurtjesbelang schrijf, maar ik zou die tweede lezing toch van harte willen bestrijden. In het belang van de zender, het medialandschap en, vooruit maar, de journalistiek as such.”

Kijne wil “het uitbouwen van Radio 1 als nieuws- en achtergrondzender in plaats van verlichting, verkorting of versnelling van de daluren. […] Dus als er iets verder verbeterd moet worden – en dat moet altijd, maar niet in paniek – is het vooral de kwaliteit van de achtergrondrubrieken. Laten we ons daar voorlopig eens mee bezig houden.”